Hoe maak ik mijn kerkgebouw geschikt voor een breder gebruik?

Door: Andrea Dolfsma

Als eigenaar van een monumentaal kerkgebouw kun je worstelen met de hoge onderhouds- en energiekosten waardoor je op zoek gaat naar manieren om je gebouw beter te exploiteren. Ook vanuit een visie om een kerkgebouw het sociale hart van een stad of dorp te laten vormen kan het interessant zijn om op zoek te gaan naar andere vormen van gebruik naast zondagse kerkdiensten.

Na een zorgvuldig voortraject waarin je een exploitatiemodel opzet kom je dan bij de bouwkundige aanpassingen die nodig zijn om je kerkgebouw geschikt te maken voor een breder gebruik. Dit kan op veel verschillende manieren, hieronder noemen we een aantal voorbeelden:

  • Het creëren van een flexibel banken- en stoelenplan en liturgisch centrum om naast kerkdiensten ook concerten, lezingen en andere voorstellingen mogelijk te maken.
  • Het uitbreiden van de facilitaire voorzieningen ten behoeve van nieuwe functies; sanitair kan uitgebreid worden in een passende aanbouw aan de kerk of ondergronds, een keuken met uitgiftebalie kan ook in de kerkruimte vormgegeven worden.
  • Het afscheiden van ruimtes in de kerk door kapellen af te scheiden van de kerkruimte middels een glazen wand, of door het plaatsen van nieuwe ruimtes als doos-in-doos constructies in de kerk.
  • Het vormgeven van een verwelkomend entreegebied met een informatiebalie en/of winkelruimte.
  • Het vormgeven van een heldere publiekspresentatie waarin je uitleg geeft over de bouw- en cultuurhistorie van je kerkgebouw of bijzonder objecten uit de kerk tentoonstelt.

Voor al deze aanpassingen dien je een (monumenten)vergunning aan te vragen wanneer het aanpassingen zijn die invloed hebben op de bouwkundige onderdelen van de kerk. Denk aan alle onderdelen die vastzitten aan het kerkgebouw en niet vrij verplaatsbaar zijn.

Andrea Dolfsma

Architect bij Van Hoogevest Architecten

Als architect met een passie voor religieus erfgoed zet ik me graag in voor het behoud van kerkgebouwen. Behouden betekent voor mij niet alleen bewaren, maar ook het blijven ondersteunen van een goed gebruik.


Een goed gebruik kan voor ieder kerkgebouw anders zijn en dat maakt de verschillende vraagstukken dan ook zo interessant. Denk aan het geschikt maken van een dorpskerk voor een breder gebruik voor de kerkelijke gemeente, zodat het gemeenteleven ten volle plaats kan vinden in en om het gebouw. Of het herinrichten van een kerkgebouw zodat deze multifunctioneel inzetbaar is voor dagelijks bezoek, evenementen en exposities, waardoor de exploitatie financieel gezond blijft. Of het geheel of gedeeltelijk herbestemmen van een kerkgebouw of de aanpalende verenigingsgebouwen voor nieuwe functies. Maar ook een uitbreiding of nieuwbouw (zelfs in of aan de kerk) kan de juiste oplossing zijn.


Bij dit alles weet ik mij gesteund door het ervaren en bevlogen team van Van Hoogevest Architecten. Dankzij onze brede expertise kunnen we het volledige traject verzorgen. Zorgvuldige creativiteit staat bij ons hoog in het vaandel; we zoeken naar evenwicht tussen behouden en vernieuwen en werken met aandacht voor detail.


Samen met u als opdrachtgever zet ik me graag in om het religieus erfgoed van de toekomst te behouden en creëren. Vakmanschap is immers van alle tijden.


Andere artikelen